Nowe możliwości leczenia raka jelita
Naukowcy z Memphis odkryli w jaki sposób białko systemu immunologicznego zwane AIM2, odgrywa rolę w nabywaniu złośliwości przez komórki raka jelit. Brak tego białka powoduje niekontrolowane podziały komórek jelit. Co zaskakujące, proteina ta ma wpływ także na jelitową mikrobiotę – populacje pozytywnie działających bakterii – sprzyja ich namnażaniu i ochronie nie tylko jelit, ale całego naszego organizmu.
Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Cell. Mają one duże znaczenie zarówno w leczeniu, prognozowaniu, jak i zapobieganiu groźnej choroby, jaką jest rak jelita. Zredukowany poziom białka AIM2 jest powiązany w słabą prognozą u chorych na raka jelita grubego. Być może badanie poziomu AIM2 w polipach pobranych podczas badania kolonoskopowego, mogło by byś pomocne w ocenie ryzyka rozwoju raka jelita. Wówczas można by wprowadzić skuteczną profilaktykę, dzięki której można by zapobiec rozwojowi tego raka. Naukowcy wierzą, że rozwój raka jelita grubego można powstrzymać, poprzez zwiększenie ekspresji genu kodującego białko AIM2, a także poprzez uzupełnienie korzystnej flory bakteryjnej. Dostarczanie bakterii probiotycznych do jelit pacjentów z wczesnymi stadiami raka jelit poprawia prognozy i wydłuża życie. Z kolei ekspresję AIM2 można zwiększyć przy pomocy interferonu.
Badania pokazały, że ponad połowa osób z małymi guzami jelit posiada mutację genu kodującego białko AIM2. Białko AIM2 zostało poznane jako cząsteczka współpracująca z systemem immunologicznym w detekcji wirusów i bakterii, która „ostrzega” komórki układu odpornościowego, by te mogły zacząć walkę z patogenami. Kiedy odkryto, że cząsteczka ta występuje w dużej ilości w jelitach, zaczęto podejrzewać, że może ona mieć ważny wpływ na zachowanie zdrowia w jelitach.
Przeprowadzono badania na myszach, u których wywołano stan przypominający raka jelit u ludzi. Funkcjonalność AIM2 drastycznie spadła, co potwierdziło badania wykonane na ludzkim raku jelita. Zaobserwowano także, że mysz pozbawiona genetycznie funkcjonalnego białka AIM2 wykazywała rozrost guza nowotworowego po leczeniu chemioterapią, co sugeruje, że chemioterapia nie działa także w tym wypadku u ludzi. AIM2 odrywa bardzo ważną rolę w hamowaniu nadmiernych podziałów komórek macierzystych jelit. Komórki macierzyste posiadają zdolność do stałych podziałów i odnawiania puli komórek jelitowych w razie urazu, czy naturalnego obumierania komórek w wyniku starzenia się. W momencie, gdy ta kontrola zostaje zaburzona – komórki te mogą dzielić się w sposób niekontrolowany.
Naukowcy postanowili sprawdzić, czy brak AIM2 rzeczywiście wpływa na mikroflorę jelitową. Porównano w tym celu 2 grupy myszy – zdrowe oraz pozbawione ekspresji AIM2. Okazało się, że rzeczywiście myszy zdrowe mają zupełnie inna florę jelitową w porównaniu do myszy z mutacją. Aby sprawdzić, jak ważna jest mikrobiota jelit w leczeniu raka jelit postanowiono hodować myszy chore i zdrowe razem. Zaobserwowano redukcję komórek guza u myszy chorych, co sugeruje transfer bakterii jelitowych z myszy zdrowych. Istnieje więc podejrzenie, że przeszczep flory bakteryjnej od zdrowego człowieka do pacjenta z rakiem jelita może znacząco poprawić leczenie.
Źródło: Si Ming Man, Qifan Zhu, Liqin Zhu, Zhiping Liu, Rajendra Karki, Ankit Malik, Deepika Sharma, Liyuan Li, R.K. Subbarao Malireddi, Prajwal Gurung, Geoffrey Neale, Scott R. Olsen, Robert A. Carter, Daniel J. McGoldrick, Gang Wu, David Finkelstein, Peter Vogel, Richard J. Gilbertson, Thirumala-Devi Kanneganti. Critical Role for the DNA Sensor AIM2 in Stem Cell Proliferation and Cancer. Cell, 2015; DOI:10.1016/j.cell.2015.06.001