Czy da się zatrzymać proces starzenia?

Starzenie się to nieunikniony proces, któremu podlegają wszystkie żyjące organizmy na Ziemi. Prędzej, czy później – starość dopadnie każdego z nas. Dzięki postępowi w nauce i medycynie średnia długość życia ulega wydłużeniu. Francuzka Jeanne Calment miała przyjemność cieszyć się życiem ponad 122 lata. Wyjątkowo długim życiem może pochwalić się także Sakari Momoi – najdłużej żyjący mężczyzna świata. Mechanizmy starzenia na poziomie komórek wciąż są badane i poddawane wielu analizom. W ciągu ostatnich lat otrzymano ciekawe wyniki wielu badań dotyczących starzenia się organizmu. Czy jest szansa na stworzenie w przyszłości „eliksiru wiecznej młodości”?

Image: Steve Horvath 


Zespół naukowców z USA odkrył nowy zegar biologiczny, za pomocą którego można potencjalnie mierzyć wiek tkanek ludzkiego organizmu. Profesor S. Horvath do jego stworzenia użył metylacji – naturalnego procesu, który stale zmienia nasze DNA. Odkrył, że tkanki budujące kobiece piersi starzeją się znacznie szybciej niż reszta ciała, dlatego tak często są atakowane przez nowotwory. Przy użyciu metylacji DNA zidentyfikował 353 markery DNA charakterystyczne dla 51 typów komórek i tkanek, które ulegają zmianom od czasu narodzin do później starości. Horvath z ich pomocą stworzył statystyczny model, który określił jako „pierwszy dokładny przelicznik wieku, który działa w tak wielu tkankach i komórkach”.

Jakie korzyści mogą przynieść wyniki pana Horvartha? Przede wszystkim dostarczają informacji na temat mechanizmu starzenia się komórek. Jednak należy pamiętać o tym, że wiek chronologiczny, nie zawsze idzie w parze z wiekiem biologicznym. „Możemy iść na spotkanie klasowe z liceum po latach i zobaczyć to w akcji” – powiedział prof. Shibata, który recenzował pracę prof. Horvartha. Czy nowy zegar biologiczny może być użyty jako narzędzie przeciwko starzeniu?

W innym badaniu, zespół prof. Horvartha użył próbek śliny aby określić poziom metylacji DNA w komórkach. Dzięki tym badaniom, będzie można porównać wiek różnych tkanek i organów u jednego człowieka. Znajdzie to zastosowanie w diagnostyce i określaniu ryzyka zachorowania na różne choroby. W dodatku przeanalizowano zegar biologiczny tzw. „indukowanych komórek macierzystych”, które powstają z dojrzałych komórek, reprogramowanych do komórek embrionalnych. Okazało się, że ich wiek biologiczny wynosi zero, co dostarcza dowodów na to, że wiek biologiczny można zresetować.

Prof. Shibata twierdzi, że ograniczenie kalorii może spowolnić starzenie się organizmu. Jeśli moglibyśmy za pomocą wyżej opisanego modelu zbadać wiek tkanek przed i po ograniczeniu spożycia kalorii, moglibyśmy sprawdzić wiarygodność tej teorii.

Inna grupa naukowców, odkryła mechanizm przeciwstarzeniowy komórek według którego, kluczem do sukcesu jest przywrócenie komunikacji pomiędzy jądrem komórkowym, a mitochondriami (centrami energetycznymi komórek). Degradacja mitochondriów prowadzi m.in. do cukrzycy, czy choroby Alzheimera. Naukowcy z Harvardu skupili się na badaniu białek zwanych sirtuinami. Jeden z genów kodujących te białka ulega aktywacji pod wpływem resveratrolu – substancji występującej w winogronach, czerwonym winie i niektórych orzechach. Brak tego genu przyspieszał starzenie u myszy, których mitochondrialne DNA produkowało niewystarczającą ilość sirtuin. Niezbędna jest także odpowiednia ilość cząsteczek istotnych dla procesów oddychania komórkowego (tj. NAD). Wraz z wiekiem poziom tych cząsteczek słabnie, co ogranicza zdolność komórki do produkowania energii.

Jeanne Calment
Jeanne Calment

Proces ten można jednak zatrzymać, a nawet odwrócić. Okazało się, że wystarczy podać substancję, która w organizmie przetworzy się w NAD. Podanie jej 2-letnim myszom przez okres tygodnia powoduje, że tkanki tych zwierząt przypominają tkanki zwierzęcia półrocznego. Pierwsze badania kliniczne mają rozpocząć się w tym roku. Pozostaje więc trzymać kciuki za ich pozytywne wyniki, oraz za brak skutków ubocznych.

Czy istnieje sprawdzony sposób na długie i zdrowe życie? Przede wszystkim należy zadbać o dobre samopoczucie. Jeanne Calment twierdziła,
że sukces długowieczności to optymizm i uśmiech na twarzy. W przeżyciu
122 lat nie przeszkadzał jej kieliszek wina, czy jedzenie dużych ilości
czekolady.

Czy w związku z coraz większą liczbą badań nad procesami starzenia się istnieje szansa, że w przyszłości będziemy nieśmiertelni? Być może. Na pewno istnieje szansa na skuteczne leczenie chorób spowodowanych przez starzenie się określonych tkanek tj. Alzheimer. Coraz więcej klinik (także w Polsce) zajmuje się „medycyną przeciwstarzeniową”, która ma na celu zapewnienie odpowiedniej diety, cy ćwiczeń mających na celu powstrzymanie procesu starzenia. 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *