Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona – czym jest, w jaki sposób przebiega i jakie są metody terapii?

Choroba Parkinsona to schorzenie, o którym słyszał chyba każdy. Osoby chorujące na nie mają zazwyczaj ukończony 60. rok życia, choć pierwsze objawy potrafią pojawić się kilka lat wcześniej. Układ ruchowy stanowi oś, wokół której rozgrywa się postęp choroby. Nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, spowodowane właśnie chorobą Parkinsona, dotyka ok. 100 tysiąca osób w całej Polsce. Poznaj objawy typowe dla tej choroby, a także metody jej diagnozowania i leczenia.

Jakie są najpopularniejsze objawy choroby Parkinsona?

Zanim objawy się pojawią, mogą wystąpić zaburzenia z rozpoznawaniem zapachu oraz zaburzenia snu fazy REM. Są zauważalne na kilka lat przed pojawieniem się symptomów typowych dla choroby Parkinsona. Skutecznego, szybkiego i jednoznacznego postawienia diagnozy nie ułatwia fakt, że nie istnieje żaden specyficzny test, który stwierdziłby rozpoznanie. W miarę postępowania choroba wywołuje coraz bardziej problematyczne dolegliwości. Wśród najpowszechniejszych objawów tego schorzenia są:

• sztywność mięśniowa – wzmożone napięcie mięśniowe o ciągłym lub przerywanym charakterze; problemy z wyprostowaniem nóg i rąk;
• drżenie spoczynkowe – pojawia się, gdy dłoń swobodnie leży na oparciu;
• zaburzenia związane z ruchem – problemy z równowagą i koncentracją, chory przyjmuje pochyloną postawę ciała, często szura nogami;
• ruchy mimowolne – tiki, drżenia;
• osłabienie mięśniowe – u chorego pojawia się brak siły do wstania i wykonania czynności;
• spowolnienie ruchowe – chory nie reaguje tak szybko na polecenia, chodzi i wykonuje czynności powolniej niż dawniej;
• trudności z rozpoczęciem ruchu;
• powolna i cicha mowa;
• skrócenie kroku – kroki stają się krótsze i są połączone z chwiejną postawą ciała;
• zaburzenia oddawania moczu i stolca;
• wahania nastroju, depresja;
• zaburzenia czynności poznawczych.

Z biegiem czasu objawy narastają, prowadząc do coraz większej niepełnosprawności pacjenta.

Jakie są metody leczenia choroby Parkinsona?

Choroba Parkinsona to najpowszechniejsze schorzenie neurodegeneracyjne, u podłoża której leży uszkodzenie i obumieranie komórek nerwowych. Rozwija się powoli, z czasem uniemożliwiając wykonywanie pacjentom podstawowych codziennych czynności.

Wśród popularnych metod leczenia choroby Parkinsona znajduje się podawanie leków z aminokwasem, który w mózgu ulega przekształceniu w dopaminę i w ten sposób uzupełnia jej braki. Leczenie farmakologiczne bywa jednak niewystarczające. Istnieją też metody infuzyjne, podawane podskórnie za pomocą pompy, stosowane u osób w zaawansowanym stadium choroby. Są dość kosztowne, więc dostępność do tych form leczenia jest w Polsce mocno ograniczona. Z roku na rok możliwość skorzystania z metody leczenia powoli się zwiększa. 

Efekty terapii dają dobre rezultaty, znacząco poprawiając jakość życia pacjenta. Niestety, ani elektrostymulacja, ani leczenie farmakologiczne nie uderza w przyczyny powstania choroby, lecząc jedynie jej objawy. Nie wpływają też na dalsze etapy postępowania choroby, które są cechą osobniczą. Mimo to różnica poziomu życia pacjentów chorych poddawanych skomplikowanemu leczeniu i tych, którzy dostępu do niego nie mają jest ogromna.

Głęboka stymulacja mózgu – wsparcie chorujących na chorobę Parkinsona

Wśród najnowocześniejszych metod spowolnienia rozwoju choroby znajduje się też głęboka stymulacja mózgu DBS (od ang. deep brain stimulation). 

DBS polega na wprowadzeniu do mózgu elektrody znajdującej się w stałym połączeniu z elektrostymulatorem. Ten z kolei jest zamontowany w okolicy klatki piersiowej pacjenta. Sprzęt imituje impulsy elektryczne porażające odpowiedni jego obszar. Ma to spowodować zablokowanie neuronów odpowiedzialnych za patologiczne pobudzenie, objawiające się problemami ruchowymi, charakterystycznymi dla choroby Parkinsona. 

Elektrostymulacja mózgu to forma leczenia chirurgicznego, przeznaczona dla osób w zaawansowanym stadium schorzenia, którym farmakologia nie pomaga uzyskać oczekiwanej poprawy, a mimowolne ruchy zdecydowanie utrudniają codzienne funkcjonowanie. W czasie operacji chory pozostaje przytomny i może, a nawet powinien, współpracować z lekarzem, aby rezultaty leczenia były jak najlepsze.

Wszczepienie elektrostymulatora to z kolei moment, w którym pacjent pozostaje w pełnej narkozie. Do tej formy terapii chorego kwalifikuje neurochirurg. Po bardzo ścisłej selekcji chorzy są kierowani na terapię.

W Polsce wytyczne, które musi spełnić pacjent, są bardziej restrykcyjne niż w innych krajach na świecie. Operacja poprzedzona jest badaniem przy użyciu rezonansu magnetycznego i tomografa komputerowego. Połączenie zalet płynących z tych metod umożliwia przeprowadzenie terapii w sposób bezpieczny i precyzyjny. 

U większości pacjentów uzyskuje się znaczącą poprawę widoczną gołym okiem, która jednak – niestety – nie hamuje postępowania choroby. Poprawia jednak w sposób zauważalny codzienne funkcjonowanie, umożliwiając większą aktywność. Dzięki rozwojowi medycyny udaje się poprawić jakość życia chorych na Parkinsona.