W Polsce obecnie funkcjonuje bardzo wiele laboratoriów badawczych. Nic w tym dziwnego – testy genetyczne zyskują coraz większą popularność. Mimo, iż nadal najczęściej wykonywanymi analizami DNA są testy na ojcostwo i testy kryminalistyczne, to na rynku mamy dostęp do całej masy testów diagnostycznych: od chorób jednogenowych, aż po całe panele genetyczne badające predyspozycje do wielu rodzajów nowotworów. Ostatnio w prasie i mediach pojawia się wiele artykułów, które podważają wiarygodność badań genetycznych. Wiele laboratoriów nie tłumaczy wyników badań, nie oferuje porady specjalisty i oferuje testy genetyczne zamawiane jedynie „przez internet”. Nikt nie wie w takim przypadku, co dzieję się z próbkami DNA. Dlatego należy być czujnym! Złotym standardem i wyznacznikiem jakości badań są akredytacje. W przypadku badań laboratoryjnym – powinniśmy wybierać takie, które spełniają normę ISO 17025. Dlaczego?


      Badania genetyczne to bardzo skomplikowany proces. Cała procedura obejmuje wiele etapów, w tym między innymi: dokładną izolację DNA, powielanie materiału genetycznego, które wymaga doboru odpowiednich starterów, czy wreszcie interpretację wyników, która powinna być przeprowadzona przez odpowiednio wyszkolonych fachowców. Akredytacja – czyli zdobycie globalnego certyfikatu rzetelności podejmowanych badań – jest symbolem prestiżu dla każdego laboratorium, które ją posiada. Norma ISO/IEC 17025 jest przeznaczona do stosowania przez laboratoria, które poprzez wdrożenie systemu zarządzania jakością potwierdzają kompetencje świadczonych przez siebie usług badawczych. Spełnienie tych wymagań umożliwia uzyskanie akredytacji Polskiego Centrum Akredytacyjnego. Norma składa się z dwóch części: części dotyczącej zarządzania laboratorium oraz części technicznej dotyczącej wymagań technicznych dla metod badań lub wzorcowań.

    Wdrożenie systemu zarządzania jakością to spore wydatki dla laboratorium. Koszty akredytacji laboratorium wg ISO/IEC 17025 zwykle oscylują wokół kilkunastu tysięcy złotych. Jest więc to spora inwestycja. Nie byłaby opłacalna, gdyby nie szereg korzyści, jakie z niej płyną. A są to:

  • Prestiż – zarówno certyfikaty, jak i sprawozdania z badań, czy raporty z kontroli wydawane przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA), są uznawane na całym świecie,
  • Wiarygodne wyniki badań – akredytacja gwarantuje pewne wyniki w sektorach związanych z zdrowiem, bezpieczeństwem i środowiskiem,
  • Zaufanie klientów – certyfikaty wydawane przez PCA to gwarancja jakości, są one także niepodważalnym argumentem przy wyborze placówki badawczej.
  • Udział placówki w ważnych decyzjach – na podstawie wiarygodnych wyników badań, mogą być podejmowane ważne decyzje np. w sprawie ochrony środowiska,
  • Wzorowa organizacja pracy - akredytacja zapewnia precyzyjne pomiary i badania przeprowadzane zgodnie z najlepszą praktyką, ogranicza liczbę wyrobów wadliwych, obniża koszty kontroli i produkcji oraz umożliwia wdrażanie innowacyjnych rozwiązań.
  • Wzmocnienie pozycji na rynku – akredytacja może posłużyć, jako środek umożliwiający dostęp do rynków eksportowych w Europie, USA, Kanadzie, Japonii i innych krajach świata.

     Oprócz akredytacji nadawanej przez PCA, prestiż placówki zwiększa także udział w tzw. badaniach biegłości organizowanych przez renomowane organizacje zagraniczne tj. GEDNAP (Niemcy). Certyfikat GEDNAP przyznawany jest przez Zrzeszone Niemieckie Instytuty: Kryminalistyki i Medycyny Sądowej i stanowi potwierdzenie najwyższej jakości wykonywanych ekspertyz kryminalistycznych.

W Polsce oba wyżej wymienione certyfikaty posiada m.in.: